کوهستان
دارای ویژگیهایی که باید حفاظت گردند این ویژگیها قبلا آورده شدند در
اینجا به عنوان یادآوری می توان مواردی چون مناظر شکوه کیفیت طبیعت بکر ،
حیات وحش و فصلهای توریسم و جوامع و فرهنگ محلی و دیگر ارزشهای فیزیکی ،
بیولوژیک وکیفیتهای مناظر آنهاست .
رهنمودهای
ارائه شده در کتاب راهنمای آماده سازی مناطق حفاظت شده کوهستانی از آن
جهت مناسب برای پارکهای کوهستانی نیز میباشد . این پارکها اولا محیطی
طبیعی و فارغ از ساخت و سازهای سنگین می باشند و از طرفی در این تحقیق ،
تاکید ، بر منظر سازی طبیعی در این پارکها می باشد لذا حفظ کیفیات طبیعی و
فرهنگی این پارکها اهمیت می یابد مطالب ارائه شد. که ذکر آنها در اینجا
مفیده فایده می باشند. در سه بخش حفاظت ، آب و خاک مدیریت منطقه جهت کاهش
اثرات فیزیکی و بیولوژیکی و مدیریت برای تامین نیاز بازدید کنندگان می
باشد . و در صورت تاکید بر مدیریت و حفاظت در کلیه قسمتها مشهود است .
این دستور العمل نوع اقدامات لازمه را ذکر نموده اند .
در
ذیل به رهنمودهایی چند در مورد هر کدام از این بخشها اشاره می شود . جهت
اطلاعات بیشتر خوانندگان می توانند به منبع .... مراجعه نمایند .
تغییر
و تبدیل پوشش گیاهی در اثر فعالیتهای انسانی و تغییر کاربری زمین عموما
باعث افزایش فرسایش و در نتیجه رسوب می گردد . بار سنگین رسوبات پیامدهای
زیان باریدیگری چون به خطر افتادن حیات آبزیان ، محدود کردن استفاده انسان
. سیلاب ، تغییر رژیم رودخانه و محیط زیست دریایی است و به تبع آن بر
زندگی انسان و حیات وحش تاثیر می گذارد .
رهنمود
1 – جنگلهای ابری در به دام انداختن آبهای پنهان بسیار مهم هستند . لذا
جلوگیری از پاک ترا شی آنها و حفاظت آنها بایید مد نظر قرار گیرد .
رهنمود
2- بررسی مناطق شیب دار برای تعیین اینکه چه بخشی از آنها دارای فرسایش
سطحی و لغزش خاک هستند و می توانند جریان آبهای سطحی را به خطر بی اندارند
ضروری است. این بخشها مناطق حساس بود و استفاده از آنها ممنوع یا با
اقدامات شدید حفاظتی است .
رهنمود3-
تدوین و دستورالعملهایی از جنگلهای کوهستانی تحت بهره برداری برای قطع و
استعمال جهت به حداقل رساندن صدمات وارده به آب و خاک و اجرای دقیق دستور
العملها موجود می باشد .
رهنمود4-
برای تثبیت اراضی فرسایش یافته روشهای زیادی اعم از بیولوژیک و مصنوع به
عنوان بخشی از مدیریت تثبیت منابع رسوب باید مورد توجه قرار گیرد .
رهنمود5-
طراحی پلها ،نهرها ، آب گذرها ، و گذرهای مرتبط با جاده باید بر اساس
اطلاعات صحیح هیدرولوژیکی طراحی شده و در صورت عدم وجود اطلاعات فاکتور
ایمنی مد نظر قرار گیرد .
مدیریت منطقه جهت کاهش اثرات فیزیکی بیولوژیک :
استفاده
از مناطق کوهستانی باعث تغییراتی در آنها است که باید با اهداف مدیریتی
منطقه سازگار باشند . تعیین حدود دامنه تغییرات نیازمند پژوهش است . بعضی
از عوامل موثر در این حدود ظرفیت برد ، ظرفیت پذیرش اجتماعی جوامع محلی می
باشند در این خصوص ،یکسری دستورالعمل در مورد عواملی نظیر حریق ، فشردگی ،
کوبیدگی و سایر صدمات فیزیکی بر پوشش گیاهی و خاک ، آلودگی ، دفن مواد
زائد ، گونه های غیر بومی ، پراکندگی گیاهان و جانوران بیماری زا و پاتوژن ،
استفاده از هیزم و هلیمه .، احداث ساختمان ، چرای دام و استفاده سنتی از
منابع وجود دارد . در ذیل به مواردی چند اشاره می شود .
رهنمود 1- اقدامات در مورد اقدامات حریق :
از ایجاد حریق های باز به طور کلی اجتناب شود یا در دوره هایی باشد که خطری ندارد و سپس آن را در محل حریق کنترل و محدود کرد .
ـ در مناطق دور افتاده کوهستانی تنها باید از اجاقهای هیزمی استفاده شود .
ــ برای مدیریت و اطفا حریق بایدآموزشهای لازم ، تجهیزات و بودجه کافی پیش بینی شود .
پوشش گیاهی :
رهنمود 1- پوششهای طبیعی پایدار هر جا که لازم باشد باید مورد استفاده قرار می گیرند.
رهنمود
2- به عنوان اصل کلی باید استفاده از وسایل نقلیه موتوری در منطقه
کوهستانی و ایجاد مسیر برای آنها جلوگیری شود مگر اینکه به طور خاص در
طرحهای مدیریت مصوب در نظر گرفته شده باشند .
رهنمود
3- برای ریشه کنی هر نوع گونه غیر بومی که در اثر کوبیدگی یا اقدامات
اصلاحی در مناطق تخریب یافته مستقر شده اند ، باید تلاشهای آگاهانه صورت
گیرد .
آلودگی دفع مواد زائد :
رهنمود 1- قانون (( بسته بندی کن ، بسته بندی را خارج کن )) باید به وسیله آموزش و پشتوانه اجرائی عینیت پیدا کند .
رهنمود
2- در مناطق تمرکز و کانونهای تجمع مرم باید دستشویی های کافی فراهم شود و
پس مانده هایا به خارج انتقال یابند یا طوری تصفیه شوند که از نظر زیست
محیطی مشکلی نداشته باشند.
زیستمندان غیر بومی :
رهنمود
1- از آنجا که گونه های غیر بومی از طریق بازدید کنندگان و توریستها
وارد میشوند ، لذا آموزش آنها درباره پیامدهای گونه های بیگانه و غیر بومی
بسیار حیاتی است .
رهنمود 2- معرفی هر گونه گیاهی و جانوری یا کولتیوارها که احتمال دار گونه های مهاجم باشند باید به طور کلی ممنوع گردد .
شکار :
رهنمود 1- شکارگونه های بومی باید در منطقه ممنوع گرددجز در مواردی که مردم کوه نشین ساکن به طور سنتی دارای حق شکار باشند .
رهنمود 2- شکار گونه های غیر بومی که تبدیل به آفات شده اند باید حمایت و ترغیب شوند .
احداث ساختمان :
رهنمود 1- به طور کلی باید تا حد امکان تلاش شود که ساختمان جدید کمتر ساخته شود به علاوه با ماهیت کوهستانی همخوانی داشته باشد .
رهنمود
2- طرح و ساختار ساختمان باید با وضعیت زیست محیطی همخوانی داشته باشد .
ساختمانها باید با محیط زیست کوهستان و ساختارهای سنتی منطقه کاملا تناسب
داشته باشند .
رهنمود
3- برای اصلاح و بهبود هر گونه اثرات منفی و فیزیکی زیباشناختی حاصل از
احداث ساختمان در خدمت طرح ساختمان باشد که باید اقدامات لازم انجام بگیرد .
استفاده سنتی از منابع گیاهی :
کوهها
منابع زیادی در خود دارند که به طور سنتی مورد بهره برداری مردم محلی
قرار می کیرند. الوار ، چوب هیزمی ، بامبو ، علوفه ، کل ، خاک ،و انواع
گیاهان خوراکی ، داروئی ، و تزئینی از جمله منابع شناخته شده کوهها به
شمار می روند . استفاده بی رویه و صنعتی از این منابع میتواند کوهستان را
تهی و تخریب نماید .
رهنمود
1 – استفاده سنتی و پایداراز منابع باید مجاز باشد از طریق پژوهشهای
لازم و حمایت مدیران مناطق می توان پایداری هر نوع فراورده ای را تضمین
نمود .
رهنمود
2- جمع آوری چوب برای هیزم و تامین سوخت باید از چوبهای افتاده و مرده
صورت گیرد . بهر ه برداری از درختان زنده و سرپا زمانی مجاز است که :
که اولا محدود به مناطق خاصی باشد .
ثانیا پایداری آن تضمین گردد.
ثالثا ضرورت آن تایید شود .
مناظر :
اثرات
فعالیت انسان بر کوهها ( راهها .. ساختمانها ، پس مانده ها ) اغلب
ماندگار و چشمگیر است . بسیلری از بخشهای مناطق کوهستانی به دلیل زیبایی ،
آرامش و سکوت بسیار ارزشمند هستند . اثرات بهره برداری نادرست ، احداث
سساختمان ، طراحی یا مکان گزینی نامناسب می تواند به شدت ارزشهای زیبا
شناختی مناظر و چشم اندازهای کوهستان را تحت تایر قرار دهد .نوع یا
استقرار هر گونه تسهیلات باید به طور موزون و هماهنگ با چشم انداز فیزیکی و
فرهنگی کوهستان انجام گرفته و با طبیعت کوهستان همخوانی داشته باشد .
رهنمود
1- تسهیلات باید بر اساس طراحی و مکان گزینی اصولی احداث شوند و برای
هماهنگی با سبک ابنیه جوامع کوهستان حتما باید از مواد و مصالح طبیعی
استفاده شود .
رهنمود
2- بین سودمندی فنون بکار گرفته شده باید اجتناب شود . در حفظ و حراست از
منطقه ( مانند پیاده روهای تخته کوبی شده ) و پیامدهای بصری آن باید
تعادل وجود داشته باشد .
رهنمود
3- از احداث ساختمانها در افق دید باید اجتناب شود . جز در مواردی که
احداث آنها برای ایمنی ضروری است . ( مانند کلبه های کوهستانی و پناهگاهها )
این اصل باید در تمام گستره کوهستان رعایت شود .
رهنمو 4- کلیه تسهیلات باید در زیر دار مرزها و خط فرضی درختان احداث شوند .
رهنمود 5- حاشیه راههای دسترسی ، کوره راهها و مسیرهای جدید باید درختکاری شده و از گونه های گیاهی بومی استفاده شود .
رهنمود 6- چنانچه ساختمانی برای مدت طولانی لازم نباشد باید بیدرنگ از منطقه خارج شود .
رهنمود 7- ثمر بخشی طرح ، مکان گزینی و احداث ساختمانها باید بر اساس آرا و نظرات بازدیدکنندگان مورد ارزیابی قرار گیرد .
مدیریت نیاز بازدیدکنندگان :
از
آنجا که کوهها ویژگیهایی منحصر به فردی دارند و لذا مورد استفاده تفرجی
واقع می گردند و تفراج نیاز به کوهستان اثراتی می گذارد بنابراین تفرج در
کوهستان باید تحت تاثیر مدیریت قرار بگیرد تا ارزشهای ویژه آنها تهدید
نشوند . هر چند که تعادل دقیقی باید بر قرار باشد تا تجربه تفریحی
بازدیدکنندگان تضعیف نشود .
رهنمود
1- سیاستها و استراتژیها باید ارزشهای ویژه تفریحی کوهها را به حساب
آورده و محترم بشمارند . به ویژه ارزش کیفیت مناطق بکر و مهار نشده و
فرصتهایی را که برای چالش ، خود سازی و تفرج این گونه چشم اندازهای بکر و
شگفت آور فراهم می کنند باید در این سیاستها و راهبردها مد نظر قرار
گیرند. یکی از راههای مهم حفاظت این ارزشها کنترل ورود و دسترسی به این
مناطق است . در مواردی که ضروری باشد باید شمار باردیدکننده ها محدود
گردد.
رهنمود
2- پیاده روها باید با دوام ساخته شوند و باید طوری طرح ریزی شوند که به
حفاظت کمک کرده و یا در تکمیل نیازهای حفاظتی عمل کنند . به علاوه باید
ایمنی و تجربه تفریحی بازدیدکنندگان را در کیفیتی بالا عرضه کنند . عموما
قبل از اینکه راهها و مسیرهای جدیدی باز بشوند باید از راههای موجود
استفاده کرد ، مگر اینکه احداث راههای جدید ضروری باشند .
رهنمود
3- اردوگاهها یا پیاده روهایی که در اثر استفاده فرسوده یا تخریب یافته
اند باید بسته شوند و با تناوب استفاده ، فرصت پیدا کنند خود را ترمیم و
احیا کنند .
رهنمود
4- با پیاده روی در منطقه فرصتهای زیادی برای دیدن و کشف کردن به وجود می
آید . بدیهی است که هر یک از محیطها ، تسهیلات و فصول مختلف با درجه
متفاوت دسترسی زمینه ساز این فرصتها هستند برخی از بازدیدکنندگان مسیر های
نشانه گذاری شده . مسطح ، کف سازی شده و محیط های ایمن را ترجیح می دهند
. در حالی که گروهی دیگر ممکن است از محیط های دست نخورده با کمترین آثار
و علائم راهنمایی نظیر نشانه ها ، تریلها و پیاده روهای مشخص لذت ببرند .
رهنمود
5- بهر حال در مورد خطرات غیر منتظره و به حداقل رساندن میزان خطر از
نشانه گذاری باید عموما برای اعلام هشدار به بازدیدکنندگان استفاده نمود .
رهنمود
6- برای فراهم آوری زمینه مسافرت امن راهها و سایر اشکال دسترسی باید
همراه با سطح قابل قبولی از پیامدهای زیست محیطی تعیین شوند . ( بعنوان
مثال از مسیر های نرده دار یا با دیواره حائل نباید استفاده کرد مگر اینکه
مطلقا ضروری تشخیص داده شود ) .
فایل ورد 60 ص
